دنیز گزمیش»، «یوسف اصلان» و «حسین اینان»، سه نفر از کمونیست های ترکیه به جرم تلاش برای براندازی اعدام شدند. یادشان گرامی باد!
دنیز گزمیش، یک فعال سیاسی مارکسیست بود که در دهه 1960 به «ارتش آزاد مردم ترکیه» پیوست. آن ها سپس حزب کمونیست ترکیه را بنیاد گذاشتند.
این حزب، به عنوان یک حزب مسلح در ترکیه شناخته می شد که در پی راه انداختن انقلابی مسلحانه بودند. این گروه زیرزمینی، ابتدا در دانشگاه فنی خاورمیانه این کشور عضوگیری و سپس در سطح کشور عضوگیری کرد. از رهبران این گروه زیرزمینی «حسین اینان»، «یوسف اصلان»، «سینان چمگیل»، «دنیز گزمیش» و «تایلان اوزگور» بودند.
در 12 مارس 1971، در تریکه کودتا شد که هدف اصلی کوتاچیان سرکوب جنبش کارگری و کمونیست ها و چپ ها در این کشور بود. کودتاچیان تعداد بی شماری از کمونیست ها، از جمله دنیز گزمیش، حسین اینان و یوسف اصلان را پس از وحشیانه ترین شکنجه ها اعدام کردند.
ترکیه تا سال 1980، به یک کشور کودتاخیز معروف بود. همه کودتاها نیز بر علیه جنبش کارگری و نیروهای کمونیست و چپ و آزادی خواه بوده است. پیش از کودتا «میت» پلیس مخفی ترکیه و گروه فاشیستی درون ارتش با راه انداختن فضای رعب و وحشت و ترور در جامعه را می انداختند و کمونیست ها عامل این ناامنی معرفی می کردند تا از این طریق زمینه را برای کودتای نظامی آماده کنند.
اعتصابات و اعتراضات کارگری و دانش جویی و زنان به شدت سرکوب می شدند و شایعه کودتا را نیز برای برقراری «نظم و امنیت در جامعه» در جامعه پخش می کردند. تا این که شرایط جامعه برای یک کودتای نظامی آماده می شد.
اولین کودتای نظامی در تاریخ ۲۷ می ۱۹۶۰ با بیانیه ای که از رادیو پخش شد، به وقوع پیوست. کودتای ۲۷ می، آغاز یک دوره طولانی مداخله نظامی در ترکیه بود و یکی از نتایج آن هم ورود ارتش به جریان اقتصادی و سیاسی ترکیه بود.
ترکیه تا قبل از ۱۹۵۰ میلادی، با سیستم اقتصادی دولتی اداره می شد. صنایع و نظام بانکی تماما در دست دولت بود. اما بعد از جنگ جهانی دوم، ترکیه به سرعت خود را به سرمایه داری جهانی نزدیک کرد. با آغاز برنامه های لیبرال اقتصادی و رشد اقتصادی سریع، فاصله طبقاتی در جامعه نیز به سرعت رشد کرد.
کودتای دوم، در ۱۲ مارس ۱۹۷۱ با اطلاعیه ای که از رادیو و تلویزیون خوانده شد اعلام گردید. اما این بار بر خلاف کودتای قبلی مجلس تعطیل نشد. قانون اساسی به حالت معلق در نیامد، فقط دولت بر کنار شد و به مجلس مهلت داده شد که یک دولت بی طرف برای به انجام رساندن اصلاحات «کمالیستی» تشکیل دهند.
بعد از کودتا موج زنجیره ای دستگیری فعالان سیاسی چپ و رهبران کارگری آغاز شد. دنیز گزمیش، یوسف اصلان و حسین اینان که در جریانات بعد از گروگان گیری و کشته شدن سفیر اسرائیل دستگیر شده بودند اعدام شدند. تمامی مطبوعات و مجلات نیروهای انقلابی و چپ تعطیل و ممنوع شدند. دیسک و حزب کارگر ترکیه نیز بسته شدند.
«کنفدراسیون اتحادیه های کارگری انقلابی» (DİSK - دیسک) در سال ۱۹۶۷ توسط سندیکا‌هایی که از ترک ایز خارج شدند تشکیل شد. این کنفدراسیون از ۱۸ سندیکا ی عضو تشکیل شده است.
حزب کارگر ترکیه (۱۹۶۱- ۱۹۷۱ ؛ ۱۹۷۵ - ۱۹۸۱ ؛ Türkiye İşçi Partisi - TİP ) در جنبش کارگری در دهه ۶۰ میلادی نفوذ چشم گیری داشت اولین و تنها حزب سیاسی کارگری و انقلابی است که در مجلس ترکیه حضور داشته است.
مراسم اول می سال ۱۹۷۷ در استانبول، به خاک و خون کشیده شد. ۳۴ کشته و بیش از صد زخمی نتیجه این کشتار بود. در این دوره، اعتصابات مداوم کارگری بورژوازی این کشور را به شدت وحشتناک کرده بود آن ها به فکر توطئه دیگری بودند. دولت هم دست به دامن بانک جهانی شده بود و بحران سراسر جامعه را فراگرفته بود. به معنای واقعی ترکیه در یک قدمی، تحولات انقلابی بود. گروه های فاشیستی برای ناآرام کردن فضای جامعه دست به کار شده بودند و در بین سال های ۱۹۷۸-۱۹۸۰ بیش از چهار هزار نفر در درگیری های بین چپ و راست کشته شدند. تا این که کودتا ۱۲ سپتامبر ۱۹۸۰ رخ داد. بنابراین، ارتش برای استحکام موقعیت و جایگاه خویش در عرصه اقتصادی و سیاسی کشور نیز از هیچ کوششی فرو گذار نبود.
حزب عدالت و توسعه از همان ابتدای حضور سیاسی و پیروزی در انتخابات سراسری ترکیه در سال ۲۰۰۲ میلادی می دانست که قدرت سیاسی به دست گرفته اما اگر از دخالت ارتش واهمه داشت تلاش های گسترده ای را برای تغییر آرایش ارتش آغاز کرد. به همین دلیل برنامه ها و اقدامات ناموفق کودتا در سال های اولیه قدرت گیری حزب عدالت و توسعه خنثی شدند.
هم اکنون حزب حزب عدالت و توسعه «AKP»، به رهبری اردوغان روند خصوصی سازی را با سیاست های لیبرالیستی سرعت بخشیده و شدت استثمار کارگران را هر چه بیش تر کرده است. یکی از اهداف دولت اردوغان اشاعه اسلامی لیبرال در کشورهای منطقه است.
ترکیه حالا در خاورمیانه از جایگاه خاصی برای اسلام گرایان برخوردار است. اسلام به اصطلاح «میانه رو»، ابزاری است که حزب عدالت و توسعه در ترکیه را به قدرت سیاسی رساند و دولت ترکیه در این راستا، از حمایت های بی دریغ غرب و در راس همه آمریکا نیز برخودار است. اینک ترکیه الگویی برای جوامع منطقه نشان داده می شود. الگوی که تضاد چندانی با سیاست های جهانی سرمایه داری و دولت های قدرت مند غربی ندارد. بنابراین، حزب عدالت و توسعه یک حزب محافظه کار نئولیبرال پوپولیست است. در واقع از دهه ۷۰ میلادی برنامه های احزاب اسلام گرا و تمرکز بر ابعاد اقتصادی، سیاسی، دینی، و سیاست خارجی سعی خواهیم کرد که تعریف خود از حزب عدالت و توسعه آغاز شده و اکنون در قدرت و تفکر حزب عدالت و توسعه متمرکز شده است.
حزب عدالت و توسعه (AKP -Adalet ve Kalkınma Partisi) در سال ۲۰۰۱ میلادی تاسیس شد. این حزب از احزاب منسوب به راست میانه است. حزب عدالت و توسعه با رهبری رجب طیب اردوغان از سال 2002 با پیروزی در همه انتخابات، چه محلی چه سراسری، حزب حاکم در ترکیه شد. این حزب در آخرین انتخابات سراسری (انتخابات پارلمانی) در سال ۲۰۱۱ با کسب نصف مجموع آرا حکومت خویش بر حاکمیت خود را تمدید کرد.
ترکیه، در سال ۱۹۴۶ میلادی، تک حزبی را کنار گذاشت و وارد فعالیت های سیاسی چند حزبی شد سیاسیون اسلام گرا هم فعالیت های خود را شدت بخشیدند. اربکان، رهبر حزب سلامت ملی بود در سال ۱۹۶۹ به عنوان نامزد مستقل در انتخابات شرکت کرده و وارد مجلس شد.
کارگران و کمونیست های ترکیه تجربه بسیاری در زمینه سازمان دهی و مبارزه علنی دارند اما با این وجود هنوز نتوانسته اند بدیل طبقاتی خود را در جامعه به قدرت برسانند. دلیل آن نیز غیر از کودتاها و سرکوب های شدید پلیسی، گرایش رفرمیستی و سندیکالیستی در درون خود طبقه کارگر است. سندیکاها ترکیه خود سرمایه گذارهای بزرگی هستند و رهبران آن ها نیز صرفا به فکر پست و مقامات و منافع خود هستند تا منافع طبقاتی کارگران.
یاد «دنیز گزمیش»، «یوسف اصلان» و «حسین اینان» و همه جان باخته گان راه آزادی و سوسیالیسم گرامی باد!
بهرام رحمانی
یک شنبه هفدهم اردیبهشت 1391 - ششم می 2012
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر